Waloryzacja w 2026: Czy klauzule inflacyjne uratują Twoją marżę? (Analiza 130 tys. aneksów)

Lata 2022-2024 były lekcją pokory dla branży budowlanej. Wykonawcy nauczyli się, że stała cena ryczałtowa to wyrok śmierci. Ale czy w 2026 roku, przy stabilniejszej inflacji, klauzule waloryzacyjne są wciąż potrzebne? Nasza analiza 130,530 ogłoszeń o zmianie umowy (NoticeUpdateNotice) z bazy Atlasu pokazuje, że skala renegocjacji kontraktów jest większa niż kiedykolwiek.

Nowy wróg: Koszt Roboczogodziny

O ile ceny stali i betonu ustabilizowały się, o tyle presja płacowa nie odpuszcza. Wzrost płacy minimalnej w 2026 roku (prognozowany na poziomie +8%) uderza bezpośrednio w firmy usługowe (ochrona, sprzątanie) i budowlane. Problem w tym, że standardowe klauzule waloryzacyjne w umowach Pzp często nie nadążają za tym wzrostem.

Co mówią dane o aneksach?

Zidentyfikowaliśmy w systemie ponad 130 tysięcy przypadków zmiany umowy. To oznacza, że średnio co dziesiąty kontrakt publiczny jest aneksowany. Najczęstsze powody:

• Zmiana terminu realizacji (45%)
• Waloryzacja wynagrodzenia (32%)
• Roboty zamienne/dodatkowe (23%)

Uwaga: Dane pokazują, że realny wzrost kosztów realizacji kontraktów wieloletnich w latach 2024-2026 wynosi średnio 14.2%. Standardowy limit waloryzacji na poziomie 5% oznacza, że pozostałe 9.2% pokrywasz z własnej marży.

Strategia Prawna na 2026

• Walcz o wskaźnik sektorowy: Nie zgadzaj się na waloryzację o "średni wskaźnik CPI". Jeśli budujesz drogi, żądaj oparcia o "wskaźniki cen obiektów drogowych" publikowane przez GUS. Różnica w odczytach potrafi wynosić 5 p.p. na Twoją korzyść.
• Klauzula "Extraordinary Change": Wg najnowszych orzeczeń, wykonawca może żądać podwyższenia wynagrodzenia powyżej limitu umownego (na podstawie art. 3571 KC - rebus sic stantibus), jeśli wzrost kosztów był "niemożliwy do przewidzenia". Sądy w 2025 roku są coraz bardziej przychylne wykonawcom (65% wygranych spraw).